Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012

«Αλώνες» ή "πολεμίστρες" ή "ανεμόμυλος" στου Πολέμου τον Κάμπο


Η ιστορία της Τήνου κάπου χάνεται σε ξερολιθιές που καταρρέουν και παλιά πέτρινα κτίσματα που σιγά σιγά γίνονται στοίβες πέτρες. Και σε τοπωνύμια.  Ένα τέτοιο μέρος είναι οι "Αλώνες" (ή "Ανεμόμυλος" για τους Ιστερνιώτες, λέει ο κ.Κ.Δ., ή "πολεμίστρες" - δεν θυμάμαι που το άκουσα αυτό), στου "Πολέμου τον Κάμπο", πάνω από την Καρδιανή. Αυτή την εποχή, χαμένο στην ομίχλη, αν πάτε (που σας το συνιστώ) να πάτε σε μέρα χωρίς "αντάρα"... Του Πολέμου ο Κάμπος φημίζεται για την δυνατότητα που έχει να κάνει τον περιπατητή να αποπροσανατολίζεται και να χάνεται.


Ο πιο εύκολος τρόπος να πάει κανείς στις Αλώνες (τώρα που όλοι θέλετε να φτάσετε στον προορισμό σας με αυτοκίνητο) είναι από τον χωματόδρομο που πάει στην Β' Εύρεση και από εκεί στρίβει προς τα πάνω σε χωματόδρομο που ανοίχτηκε μάλλον για αιολικά (έχει και ένα ανεμοδούρι κάπου εκεί από πάνω).


Στην πρώτη απότομη στροφή, όταν φαίνεται πια απρόσκοπτη η θέα στο οροπέδιο, αν περπατήσετε με Δυτική Νοτιοδυτική κατεύθυνση, περί τα 340 μέτρα, θα βρείτε αυτές τις στοίβες από πέτρες και ερείπια κτισμάτων, με χαρακτηριστικό ένα ελλειπτικό κτίσμα, που δεν είναι αλώνι, έχει τοίχο, ή τείχος, είσοδο με χαρακτηριστικούς όρθιους παραστάτες (που είναι κατασκευαστική τεχνοτροπία σε πολλά παλιά κτίσματα της περιοχής μέχρι και την Βαθειά Λίμνο) και ερείπια 4-5 μικρών άλλων κτισμάτων.



Το κυκλικό κτίσμα δεν μοιάζει ούτε με αλώνι ούτε με ανεμόμυλο.  Με απλά εργαλεία από το διαδίκτυο, φαίνεται πρόκειται για περιφραγμένη (οχυρωμένη θα έλεγα) έκταση περίπου 3,5 στρεμμάτων, με κεντρικό επίσης "περιφραγμένο" χώρο, του οποίου το μέγεθος και η έλλειψη ιχνών λέει ότι δεν ήταν στεγασμένος, και διάφορα μικρά κτίσματα, όλα ερείπια, που από τα "στεγάδια" που είναι μέσα στις πεσμένες πέτρες, θα πρέπει να ήταν στεγασμένα. Με τα παραπάνω σκίτσα (που είναι από το
Κτηματολόγιο GIS), είναι εύκολο να γίνει μια δεύτερη επίσκεψη με πιο σωστή απεικόνιση και αποτύπωση των κτισμάτων και των μεγεθών τους.


Η περιφραγμένη (ή οχυρωμένη) αυτή έκταση έχει και εμφανή "είσοδο" στο ΝΔ άκρο της (αλλά ίσως έχει και άλλα που δεν είδα, ή που είναι χωμένα μέσα στα φρύγανα). Η τοποθεσία, η διάταξη και η κατασκευή, δεν παραπέμπουν καθόλου μα καθόλου σε γεωργικά κτίσματα, ή οικισμό (δεν έχει ίχνη "χωραφιών" ούτε καν κοντά, και είναι αρκετά εκτεθειμένο στον καιρό), και εάν παρίστανα τον ερασιτέχνη "αρχαιολόγο", θα συμφωνούσα με τις διάφορες ιστορίες που λένε ότι μάλλον έχει σχέση με την άμυνα του νησιού, την παρατήρηση των γύρω θαλασσών, και τον έλεγχο ή φύλαξη των περασμάτων από την Βόρεια στην Νότια πλευρά.


Αντίστοιχοι τέτοιοι χώροι, σε όχι φιλόξενα από απόψεως καιρού μέρη, περιφραγμένοι, με κεντρικά κτίσματα, θέα, και κοντά σε παλιούς δρόμους ("άξονες") έχει στην Μέλισσα (ή Μελισσοβούνι, ή Μεσοβούνι) 1 χιλιόμετρο περίπου Δυτικά-Νοτιοδυτικά από τις Αλώνες, πάνω από την θέση Γούρνα, στο Τουρκόκαστρο, (ή Τρικόκαστρο, ή Βίγλα ή Κάστρο) εντυπωσιακό και σαφώς οχυρωμένο σημείο, μικρογραφία του Ξώμπουργου θα έλεγα, επίσης πάνω από διασταύρωση παλαιών δρόμων, προφανώς μία από τις πολλές φρυκτωρίες του νησιού. Οι φρυκτωρίες υπάρχουν γενικά από αρχαίους χρόνους, όταν δεν υπήρχαν ...κινητά, για να ειδοποιήσεις άλλους ότι κάτι τρέχει, για να τρέξεις να σωθείς.

Από μικρός άκουγα τους παλιούς να αναφέρονται στο "Πολέμου τον Κάμπου" και φυσικά ο π. Αντώνης Φόνσος τα έχει καταγράψει αυτά στις "Αρχαιολογικές Διαδρομές" του που εμφανίστηκαν και σαν βιβλίο "Τα Κάτω Μέρη της Τήνου -- ταξίδι σ' ένα χώρο ξεχωριστό".

Ξέρω ότι υπάρχουν κατάλοιπα της δεκαετίας του 1980 και 1990 που δηλώνουν "Αυτοδιοίκηση" που φαντασιώνονται έργα και μπουλντόζες σε αυτή την περιοχή. Το μόνο που μπορώ να πω (πέρα από ότι δεν τα γουστάρω κάτι τέτοια) είναι ότι ένα από τα καλά της ύφεσης και της προσαρμογής στην νέα φτώχεια είναι ότι μάλλον δεν έχει πια λεφτά για τέτοιες λαμογιές. Πάρτε τα ποδαράκια σας ή τα παιδάκια σας και πηγαίνετε καμιά βόλτα... Πιο αποδοτικό θα είναι...

Δεν υπάρχουν σχόλια: